نوشته علی شجاعی

زندگی‌نامه

جوانی

حسین پناهی در 6 شهریور 1335 در روستای دژکوه از توابع شهر سوق از توابع شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد زاده شد. پس از اتمام تحصیل در بهبهان به توصیه و خواست پدر برای تحصیل به مدرسه? آیت‌الله گلپایگانی رفت و بعد از پایان تحصیلات برای ارشاد و راهنمایی مردم به محل زندگی‌اش بازگشت. چند ماهی در کسوت روحانیت به مردم خدمت کرد تا اینکه زنی برای پرسش مسئله‌ای که برایش پیش آمده بود پیش حسین رفت و از حسین پرسید که فضله? موشی داخل روغن محلی که حاصل چند ماه زحمت و تلاشم بود افتاده است، آیا روغن نجس است؟ حسین با وجود اینکه می‌دانست روغن نجس است (روغن محلی معمولاً در تابستان از حرارت دادن کره به دست می‌آید و در هوای آزاد و با توجه به گرم بودن هوا در تابستان روغن همیشه به صورت مایع است)، ولی این را هم می‌دانست که حاصل چند ماه تلاش این زن روستایی، خرج سه چهار ماه خانواده‌اش را باید تأمین کند، به زن گفت نه همان فضله و مقداری از اطراف آن را دربیاورد و بریزد دور، روغن دیگر مشکلی ندارد. بعد از این اتفاق بود که حسین علی‌رغم فشارهای اطرافیان نتوانست تحمل کند که در کسوت روحانیت باقی بماند. این اقدام حسین به طرد وی از خانواده نیز منجر شد. حسین به تهران آمد و در مدرسه? هنری آناهیتا چهار سال درس خواند و دوره بازیگری و نمایشنامه‌نویسی را گذراند.

دوران حرفه‌ای بازیگری

پناهی بازیگری را نخست از مجموعه تلویزیونی محله بهداشت آغاز کرد. سپس چند نمایش تلویزیونی با استفاده از نمایشنامه‌های خودش ساخت که مدت‌ها در محاق ماند.

با پخش نمایش «دو مرغابی در مه» از تلویزیون که علاوه بر نوشتن و کارگردانی خودش نیز در آن بازی می‌کرد، خوش درخشید و با پخش نمایش‌های تلویزیونی دیگرش طرف توجه مخاطبان خاص قرار گرفت.

نمایش‌های دو مرغابی در مه و یک گل و بهار که پناهی آنها را نوشته و کارگردانی کرده بود، بنا به درخواست مردم به دفعات از تلویزیون پخش شد. در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد، او یکی از نوآورترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون بود.

به دلیل فیزیک کودکانه و شکننده، نحوه خاص سخن گفتن، سادگی و خلوصی که از رفتارش می‌بارید و طنز تلخش بازیگر نقش‌های خاصی بود. اما حسین پناهی بیشتر شاعر بود؛ و این شاعرانگی در ذره‌ذره جانش نفوذ داشت. نخستین مجموعه شعر او با نام من و نازی در 1376 منتشرشد، این مجموعه? شعر تاکنون بیش از شانزده بار تجدید چاپ شد و به شش زبان زنده? دنیا ترجمه شده‌است.

مرگ

وی در 14 مرداد 1383 و در سن 49 سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت و در قبرستان شهر سوق به وصیت خود او فقط به خاطر اینکه مادرش در آنجا دفن شده‌است، به خاک سپرده شد.

نمایی از مقبره حسین پناهی درشهر سوق (کهگیلویه)

سال‌شمار وقایع مهم زندگی

حسین پناهی در 6 شهریور 1335 (برابر با 28 اوت 1956) در روستای دژکوه در استان کهگیلویه و بویراحمد چشم به جهان گشود. پدرش علی‌پناه و مادرش ماه‌کنیز نام داشت.

1341

رفتن به مکتب‌خانه دژکوه

1345

اتمام دوره ابتدایی

1346

ترک دژکوه، رفتن به سوق

خواندن کلاس ششم

1347

رفتن به بهبهان و گرفتن سیکل

1351

رفتن به قم و طلبگی

1354

رها کردن درس حوزوی

سفر به شوشتر و یکسال آموزگاری در آن شهر

1355

اقامت در اهواز و اشتغال به شغل‌های مختلف

1356

بازگشت به روستای دژ کوه و ازدواج. نام همسر شوکت

1357

رفتن به اهواز و کار در کتابخانه‌ای در آن شهر

تولد فرزند نخست (لیلا)

1359

رفتن به جبهه و فعالیت در بخش‌های فرهنگی

تولد دومین فرزند (آنا)

1360

مهاجرت به تهران

سکونت در یکی از مقبره‌های خصوصی امامزاده قاسم به مدت یک سال

عضویت در گروه تئاتری آناهیتا

1361

نخستین تجربه‌های نمایشنامه‌نویسی

نوشتن یک گل و بهار

کارگردانی نمایشنامه خوابگردها

1362

نوشتن آسانسور

نوشتن و کارگردانی تله‌تئاتر سرودی برای مادران

1363

تولد سومین فرزند (سینا)

نخستین تجربه‌های بازی در تله‌تئاترهای تلویزیونی

بازی در سریال محله بهداشت

نوشتن به سبک آمریکایی

1364

استخدام در صدا و سیما

بازی در سریال گرگ‌ها

نوشتن دل شیر

نوشتن دو مرغابی در مه

1365

نخستین بازی در سینما

بازی در فیلم سینمایی گال

بازی در فیلم سینمایی گذرگاه

بازی در فیلم سینمایی تیرباران

بازی در تله‌تئاترهای دو مرغابی در مه و آسانسور

1366

کارگردانی تله‌تئاتر ماجراهای رونالد و مادرش

بازی تله‌تئاتر در آیینه خیال

1367

بازی در فیلم سینمایی در مسیر تندباد

بازی در فیلم سینمایی هی جو

بازی در فیلم سینمایی ارثیه

بازی در فیلم سینمایی نار و نی

نوشتن نخستین شعرها

1368

فوت مادر

بازی در فیلم سینمایی راز کوکب

نوشتن مجموعه شعر من و نازی

1369

بازی در فیلم سینمایی چاووش

بازی در فیلم سینمایی سایه خیال

دیپلم افتخار بهترین بازیگر جشنواره فجر برای فیلم سایه خیال

نوشتن پیامبران بی‌کتاب

1370

بازی در فیلم سینمایی اوینار

بازی در فیلم سینمایی مهاجر

نوشتن کابوس‌های روسی

1371

نوشتن گوش بزرگ دیوار

بازی در فیلم سینمایی هنرپیشه

بازی در فیلم سینمایی مرد ناتمام

1372

نوشتن خروس‌ها و ساعت‌ها

انتشار کتاب من و نازی

1373

بازی در فیلم سینمایی آرزوی بزرگ

بازی در فیلم سینمایی روز واقعه

1374

نوشتن بازی و کارگردانی سریال بی‌بی یون برای تلویزیون، سریال توقیف و چند سال بعد نسخه سانسور شده آن از تلویزیون نمایش داده شد (در حدود دو سوم کل مجموعه)

انتشار دو مرغابی در مه

1375

انتشار آلبومی از دکلمه شعرهایش با نام ستاره‌ها

بازی در سریال دزدان مادر بزرگ

1376

به صحنه بردن نمایش چیزی شبیه زندگی

انتشار چیزی شبیه زندگی

انتشار بی‌بی یون

انتشار خروس‌ها و ساعت‌ها

1377

بازی در فیلم سینمایی کشتی یونانی

1378

نوشتن دیالوگ‌های سریال امام علی و بازی در آن

1379

بازی در سریال یحیا و گلابتون

1380

بازی در سریال آژانس دوستی

1381

نوشتن مجموعه نمی‌دانم‌ها

1382

بازی در سریال آواز مه

نوشتن مجموعه سال‌هاست که مرده‌ام

1383

آغاز ضبط آلبوم دوم دکلمه‌هایش از خرداد ماه

تصمیم برای جمع‌آوری مجموعه شعرهایش

پایان ضبط دکلمه شعرهایش در شب یک شنبه یازدهم مرداد

آخرین تماس تلفنی با پسرش سینا در ساعت 9 شب چهارشنبه چهاردهم مرداد

فوت در 14 مرداد 1383

کشف پیکر متلاشی شده‌اش توسط دخترش آنا در ساعت 10 شب شنبه 17 مرداد در خانه‌اش واقع در خیابان جهان‌آرا

معاینه پزشکی قانونی و تعیین «ایست قلبی» به عنوان علت مرگ

تدفین پیکرش در سوق به تاریخ سه شنبه بیست و یکم مرداد 1383

انتشار آلبوم دکلمه آخرین سروده‌هایش به نام سلام، خداحافظ در پانزدهم مهر ماه

انتشار مجموعه کامل اشعارش به نام چشم چپ سگ در هفت دفتر در اردیبهشت 1384

در سال 1390 انتشار دو سی دی دکلمه‌هایش با نام راه با رفیق وی یک دفتر شعر و یک نوشته تئاتر به نام چیزی شبیه زندگی 2 دارد که هنوز چاپ نشده‌اند